Vruchtenwijn
Inhoudsopgave
Productie vruchtenwijn | ||
Wassen | ||
Malen | ||
Persen | ||
Klaren | ||
Vergisting | ||
Centrifugeren | ||
Rijping | ||
Bottelen | ||
Opslag |
Aangezien het goedkoper is om vruchtenconcentraten te gebruiken en de aromatische eigenschappen op deze manier beter behouden blijven, wordt deze grondstof over het algemeen verkozen boven vers fruit. Bij de beschrijving van het productieproces wordt echter uitgegaan van de grondstof vers fruit, zodat het proces compleet is.
Productie vruchtenwijn
Wassen
Met behulp van een transportschroef of stromend water wordt het fruit de fabriek in gevoerd. Hier worden de vruchten eerst gewassen. Hierdoor worden smaakafwijkingen door aanwezig vuil voorkomen, eventuele resten van bestrijdingsmiddelen verwijderd en wordt het kiemgetal omlaag gebracht. Het water moet dan ook vrij zijn van schadelijke micro-organismen en bovendien een laag ijzergehalte hebben. Te veel ijzer kan namelijk later troebelingen in de vruchtenwijn veroorzaken.De wasmethode hangt af van het soort fruit. Frambozen worden bijvoorbeeld zelfs niet gewassen, omdat deze vruchten daar te gevoelig voor zijn.
Malen
Voordat het gewassen fruit wordt vermalen, worden slechte exemplaren verwijderd. De meeste fruitsoorten worden voor het persen gemalen om de sapopbrengst te verhogen. Tijdens het vermalen mogen de pitten niet worden gekwetst, omdat dit tot een slechte smaak en soms zelfs tot het vrijkomen van toxische stoffen kan leiden. De vruchten mogen bovendien niet te fijn worden gemaald, omdat er dan bij het persen teveel vaste stof door het filterdoek kan dringen. Tot slot moet, voor een goed verloop van het persen, de schil worden stukgemaakt en moeten de gemalen deeltjes eenzelfde grootte hebben.Het malen vindt over het algemeen plaats in een raspmolen. In deze raspmolen wordt het fruit met behulp van een transportworm naar het maalhuis gevoerd, waar het geheel door een ronddraaiende schroef grof wordt gemalen. Bovendien zijn aan de zijkanten gekartelde messen geplaatst, die voor extra verkleining zorgen.
Persen
Het gemalen fruit wordt nu verder geperst tot vruchtensap. Dit persen kan op verscheidene manieren gebeuren maar er wordt over het algemeen gebruik gemaakt van de zogenaamde continupersen. Tot deze groep persen horen de walsenpers, de schroefpers en de serpentinepers. De korte persduur van de walsenpers heeft voordelen, omdat de sapwinning zo snel mogelijk moet verlopen om oxidatiereacties tegen te gaan.Af en toe maakt men nog gebruik van een hydraulische pakpers.
Klaren
Het vruchtensap wordt voor de vergisting meestal eerst nog geklaard met behulp van zelflossende centrifuges. Op deze manier wordt voorkomen dat er tijdens het vergisten teveel bezinksel ontstaat, die een infectiebron kunnen vormen.Voordat het ontstane vruchtensap wordt geklaard, wordt deze vaak eerst gedepectineerd. Dat wil zeggen dat er pectolytische enzymen aan het vruchtensap worden toegevoegd, waardoor de in het sap aanwezige pectinen worden afgebroken. Hierdoor wordt het ontstaan van troebeling in de vruchtenwijn tegengegaan.
Vergisting
Over het algemeen wordt voor de vergisting gebruikt gemaakt van een reincultuur stofgist. Stofgist is nog werkzaam bij hogere alcoholgehaltes en blijft langs in suspensie.Tijdens de vergisting bij een temperatuur van circa 24°C vinden de volgende reacties plaats:
C6H12O6 ⇒ 2 C2H5OH + 2 CO2 + warmte
C12H22O11 + H2O ⇒ 4 C2H5OH + 4 CO2
Naast de belangrijkste gistingsproducten, ethylalcohol en koolzuur, ontstaan er allerlei nevenproducten, zoals hogere alcoholen, aceetaldehyde en esters, die voor een lager alcoholrendement zorgen en bovendien invloed hebben op de smaak van de vruchtenwijn.
Om een vruchtenwijn met een bepaald alcoholgehalte te verkrijgen moet het vruchtensap een voldoende hoog suikergehalte hebben. Na het meten van het suikergehalte kan de hoeveelheid sacharose worden bepaald die extra moet worden toegevoegd. Het vruchtensap bevat namelijk slechts een geringe hoeveelheid suiker. Een gedeelte van deze suiker is bovendien niet vergistbaar.
Ook het zuurgehalte is van belang, aangezien dit de stuurparameter is waarmee bepaald kan worden of een droge of zoete wijn wordt gemaakt. Een vruchtensap met te veel zuur kan men door toevoeging van water verdunnen. Door toevoeging van citroensap kan het zuurgehalte van vruchtensap met te weinig zuur worden bijgestuurd.
Het vruchtensap wordt daarnaast verrijkt met stikstofhoudende voedingsstoffen en SO2, zodat het gist zijn werk kan doen en er geen smaakontwijkingen ontstaan. SO2 werkt namelijk als een antioxidant en conserveermiddel. Er mag slechts 200 mg SO2 per liter vruchtenwijn worden toegevoegd.
De vergistingstijd varieert van enkele dagen tot maximaal 3 weken, afhankelijk van het gewenste alcoholpercentage.
Centrifugeren
Met behulp van een centrifuge wordt de stofgist uit het vergiste sap verwijderd, waardoor smaakafwijkingen door autolyse (ontleding) van de gist worden voorkomen. Bovendien worden door het centrifugeren andere colloïdale stoffen en bacteriën verwijderd, zodat troebelingen en kwaliteitsafwijkingen worden tegengegaan.Men kan er ook voor kiezen om de grove deeltjes op een natuurlijke wijze te laten bezinken.