Veenbes

De veenbes (Oxycoccus), ook wel cranberry genaamd, is een fruitsoort uit de heidefamilie. De plant komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en door de voorkeur voor zure grond is deze kruipende of overhangende plant in Nederland vrij zeldzaam. Op de Waddeneilanden Terschelling en Vlieland zijn echter wel veenbesvelden te vinden.
De veenbes is een bol- tot peervormige rode vrucht met een doorsnede variërend van 5 tot 25 mm. De vrucht wordt vaak gezoet en gedroogd of verwerkt tot onder andere jam of veenbessensap. De laatste jaren staat veenbessensap erg in de belangstelling, doordat het sap proanthocyanide bevat, wat het ontstaan van een blaasontsteking zou kunnen voorkomen. Daarnaast bevatten veenbessen de nodige vitaminen (A en C) en mineralen.

Productie veenbes

Teelt

Veenbessen geven de voorkeur aan een zure, veenachtige en zanderige bodem. Dit land moet onder water kunnen worden gezet om de planten te kunnen beschermen tegen vorst en het oogsten te vergemakkelijken.
De teelt begint met het prepareren van de veenbesbedden. De bovenste laag grond van deze bedden wordt gebruikt om dijken om de bedden heen te bouwen. Daarnaast worden gleuven en kanalen aangebracht om het onder water zetten van de bedden te kunnen regelen. Met behulp van een laser worden de bedden gelijk gemaakt.
Stekken van goed ontwikkelde veenbesbedden kunnen handmatig of machinaal in de bedden worden gepland. Aan het eind van de zomer is een stek al ingeworteld, maar het duurt 3 tot 6 jaar voordat de stek voldoende vruchten draagt om te kunnen worden geoogst.
De bloei start in juni en duurt 3 tot 6 weken. Tijdens deze periode, worden bijenkorven in het veld geplaatst om de bloesem te bestuiven. In juli verschijnen er kleine bessen, die groeien tot ze in oktober geoogst kunnen worden. Het is belangrijk dat de velden worden beschermd tegen onkruid en regelmatig worden geïrrigeerd. Bemesting vindt op een dergelijke manier plaats dat de groei van bessen wordt bevorderd, maar de plant zo min mogelijk groeit.

Oogsten

Eind september, begin oktober kunnen de veenbessen worden geoogst. Dit kan zowel droog als nat gebeuren.
Wanneer de veenbessen vers verkocht moeten worden, worden ze over het algemeen droog geoogst. Met behulp van een oogstmachine worden de bessen als het waren van de planten gekamd. De machine deponeert de bessen in een zak, die vervolgens wordt geleegd boven een zeef om ongewenst materiaal te verwijderen. De bessen worden vervolgens in kratten geplaatst en naar de fabriek getransporteerd.
Wanneer de veenbessen worden verwerkt, worden deze over het algemeen nat geoogst. Hiervoor worden de veenbesvelden de nacht voor de oogst onder water gezet. De volgende dag wordt het water met behulp van een ‘beater’ in beweging gebracht. Door de turbulentie in het water komen de rijpe bessen los en gaan drijven. De ‘beater’ hangt aan een mobiele, computergestuurde brug, zodat het veld systematisch kan worden bewerkt. De drijvende bessen worden met behulp van een opblaasbare of houten arm naar een hoek van het veld gedreven, waarna een pomp de bessen naar een vrachtwagen verpompt. De veenbessen worden eerst over een rooster geleid, zodat takken en bladeren worden uitgespoeld en het water gedeeltelijk wordt verwijderd.

Wassen

Aangekomen bij de fabriek wordt de lading in de vrachtwagen, in het geval van de nat geoogste bessen, met behulp van water naar een lopende band geleid.
Zowel de droog als nat geoogste bessen worden handmatig met borstels gewassen om de resterende takken en bladeren te verwijderen.

Wanneer de veenbessen worden verwerkt tot veenbessensap, worden ze na het wassen in grote bakken opgeslagen en ingevroren, zodat ze na een aantal maanden verder kunnen worden verwerkt. Dit proces zal verderop worden beschreven.

Sorteren

Na het wassen worden de veenbessen geselecteerd op kwaliteit. Met behulp van schudzeven worden ondermaatse bessen verwijderd. Deze ondermaatse bessen worden over het algemeen verwerkt tot jam of compote. De grotere bessen worden op een sorteerband naar de sorteermachine geleid. Voor deze machine worden slechte exemplaren handmatig verwijderd. Vervolgens sorteert de machine de bessen op kleur en worden ongewenste exemplaren met behulp van een luchtpistool er tussenuit geblazen.

Verpakken

Wanneer de geselecteerde veenbessen niet worden gedroogd, kunnen ze worden verpakt voor verkoop.

Gedroogde veenbessen

Voordat de bessen kunnen worden gedroogd, worden ze automatisch ontdaan van zaden, gehalveerd en geperst. Vervolgens worden d e voorbehandelde bessen met behulp van een lopende band door een suikeroplossing geleid, waarna ze op een grotere lopende band dun worden uitgespreid. Op deze manier kunnen de bessen in ongeveer 3 uur gelijkmatig worden gedroogd met behulp van hete lucht van 80°C.

Veenbessensap

Voor de productie van veenbessensap worden de ingevroren bessen eerst ontdooid door ze te besproeien met heet water. Vervolgens worden ze inclusief schil en zaden tot een moes verwerkt. Voor het persen worden enzymen toegevoegd om pectines in de moes af te breken, zodat deze minder viskeus wordt. Per keer kan de pers tot wel 8 ton moes verwerken. In 3 tot 4 rondes wordt al het sap eruit geperst. Dit sap gaat door een filtersysteem, waarin alle deeltjes groter dan 1 μm verwijderd worden. Vervolgens wordt het sap in een verdamper tot wel 10 keer geconcentreerd, waarna het kan worden afgevuld in de gewenste verpakking. Vaak wordt dit sap voor verpakken nog gezoet of gemengd met een ander vruchtensap.

---

Beantworten Sie diesen Artikel

Alle Felder sind benötigt. IIhre persönlichen Informationen werden nicht auf unserer Website angezeigt. Hyfoma liefert keine Maschinen, aber bezieht nur auf die Firmen, die Maschinen liefern. Die meisten Lieferanten verzeichneten Maschinen für die Lebensmittelindustrie und produzieren keine Nahrungsmittel.

Name:		Email:
Funktion:		Firma: