Hauptartikel
Herstellungsverfahren > Obst & Gemüse > Tomate
Dieser Artikel ist noch nicht auf Deutsch vorhanden

Tomaten

Inhalt
 Opkweek
 Zaaien
 Verspenen
 Uitzetten
 Teelt
 Bemesting
 Planten
 Klimaat
 Bestuiving
 Aanbinden
 Laten zakken
 Bladplukken
 Dieven
 Punten
 Beugelen
 Einde teelt
 Oogsten
 Rijpheid
 Oogsten
 Sorteren
 Opslag
De tomatenplant is een giftige plant die behoort tot de nachtschadenfamilie. Bij het rijpen van de vrucht verdwijnt de gifstof, waardoor de vrucht eetbaar wordt. De vrucht van de tomaat is een bes, die afhankelijk van de tomatensoort, verdeeld is in twee of meerdere hokken. In deze hokken zit een geleiachtige substantie, waarin de zaden vrij liggen.
De tomatenplant is een kruidachtige, meerjarige plant, die als eenjarige wordt geteeld. Het is een warmteminnende plant met een trosvormige bloeiwijze.

De tomaat wordt wisselend tot de groenten of het fruit gerekend. Er bestaan veel variëteiten, die van elkaar verschillen door de grootte, kleur, vorm, stevigheid en textuur.
De Europese Unie gebruikt de volgende indeling:
- Ronde tomaten
- Langwerpige tomaten
- Geribde tomaten
- Kersttomaten

De kleur en de stevigheid van de tomaten worden beïnvloed door de bemesting. Met behulp van chemische meststoffen kan men de kleur en de stevigheid dan ook gemakkelijk bijsturen. Tomaten kunnen in de grond of op een substraat worden geteeld. Ecologische tuinders telen in de grond, maar ten opzichte van de teelt in de grond heeft de substraatteelt een aantal voordelen:
- minder last van bodemziekten;
- meer mogelijkheden om de groei van de plant te sturen.
In de onderstaande beschrijving wordt dan ook voornamelijk ingegaan op de substraatteelt.

De zaaitijd voor de vroegste teelt begint in november, waarna de vroegste teelt rond 1 december kan beginnen. De oogstperiode ligt tussen maart en half november

Opkweek

Het opkweken van tomatenplanten wordt overgelaten aan een specialist en bestaat uit de onderstaande stappen:

Zaaien

Er kan onderscheid worden gemaakt tussen zaadvaste en hybride rassen. Zaadvaste rassen hebben als voordeel dat het zaad goedkoop is, maar de productie is lager. Hybride rassen hebben echter juist duurder zaad en een hogere productie.
Met behulp van een zaadmachine wordt op een tray met 240 steenwolpluggen (pluggen van het voornaamste substraat) op iedere plug een zaadje gelegd. De tray wordt vervolgens mechanisch afgestrooid met vermiculli om uitdroging te voorkomen.

Verspenen

Na 11 dagen bij ongeveer 25°C kunnen de tomatenplantjes worden verspeend. De pluggen worden bij het verspenen uit de tray gedrukt, waarna de zaailingen door de verspener worden geselecteerd op uniformiteit.
Vervolgens worden telkens 2 planten in een voorgeboord gat in een substraatpot gezet (het V-systeem) en op een temperatuur van 23°C overdag en 22°C ’s nachts gehouden. Aangezien de meeste planten worden gezaaid in de winter, moeten de planten 12 uur per dag worden belicht met 3500 lux per m².

Uitzetten

Wanneer een tuinder grote planten heeft besteld, moet de kweker de jonge plant meer groeiruimte geven; van ongeveer 96 planten per m² naar 18 planten per m². Dit uitzetten gebeurt na 22 dagen. Deze uitgezette planten worden gesteund door een stok en na 42 dagen afgeleverd, terwijl de kleinere planten al na ongeveer 26 dagen afgeleverd kunnen worden en voor de vroege teelt worden gebruikt.

Tomatenplanten kunnen ook worden geënt. Het voordeel hiervan is dat de onderstam minder vatbaar is voor bodemziekten en de groeikracht van deze planten is in het najaar groter.
In dit geval worden zowel de ent als de onderstam gezaaid. Wanneer de onderstam 22 dagen oud is en de ent 12 worden beide afgesneden. De ent wordt op de onderstam bevestigd met behulp van een plastic clip, waarna deze na 7 dagen vergroeid zijn.

Teelt

Bemesting

Voordat de tomatenplanten kunnen worden geplant, moeten de substraatmatten in de kas verzadigd zijn met water. Deze substraatmatten zitten ingehoesd in folie of liggen in een substraatbak met een afdeklaag van folie, zodat het water niet weg kan lopen. Met behulp van een druppelaar worden de matten volgedruppeld. Het overtollige water laat men net voor het planten weglopen.
Over het algemeen bevatten substraten geen voeding, maar ze houden wel een bepaalde hoeveelheid water vast. Door meerdere malen per dag een kleine hoeveelheid water met daarin een nauwkeurige hoeveelheid voeding bij de wortels te druppelen volgens een tomatenschema, is steeds de ideale voedingsoplossing bij de wortels aanwezig.
Er wordt een voorkeur gegeven aan regenwater, maar ook andere soorten water kunnen worden gebruikt. Door het water in het substraat eenmaal per week te bemonsteren, kan worden gecontroleerd of de bemesting juist wordt uitgevoerd.

Planten

De planten worden vanaf busrailwagens op de plantengaten in de substraatmatten geplaatst. Hierbij moet, totdat de plant zijn eerste trosbloem heeft aangelegd, contact tussen de pot en het substraat worden voorkomen, omdat de plant anders te lang vegetatief groeit.

Klimaat

Om de bladproductie in het begin te bevorderen, wordt er gestart met een temperatuur van 20 à 21°C. Vervolgens wordt, nadat de eerste trossen zichtbaar worden, een klein verschil aangebracht tussen dag- en nachttemperatuur. Bijvoorbeeld 19°C overdag en 17°C ’s nachts. Hierdoor gaat de plant zich generatief ontwikkelen.
Voor een snelle groei van de tomatenplanten worden het CO2-gehalte, de luchtvochtigheid en de belichting geregeld door klimaatcomputers.

Bestuiving

Om vruchten te krijgen aan de tomatenplant worden de bloemen bestoven met behulp van hommels. Door activering van de vliegspieren brengt de hommel de bloem in trilling, zodat het stuifmeel uit de meeldraden op de stempel en uit de bloem dwarrelt. De bijtafdrukken van de hommels worden in korte tijd bruin, zodat gecontroleerd kan worden of een bloem bezocht is.
Elke 2 à 3 weken moeten er nieuwe nestkasten worden geplaatst, omdat de hommels na verloop van tijd minder actief worden.

Aanbinden

Aangezien de stengel van de tomatenplant niet stevig genoeg is om zelf te blijven staan, wordt deze gesteund door een touw. Dit touw loopt van de voet naar een haak aan een ijzeren draad boven in de kas, de gewasdraad.
Het touw kan met een plastic clip aan de stengel worden vastgezet of iedere week één maal rond de stengel worden gedraaid.

Laten zakken

De stengel van de plant wordt steeds langer, waardoor men de plant eens in de 7 tot 10 dagen moet laten zakken. Door het touw te verlengen en verder aan de gewasdraad op te hangen krijgt de kop van de plant steeds voldoende licht en kan het verzorgen en oogsten op eenzelfde hoogte worden uitgevoerd.

Bladplukken

De bladeren van de tomatenplant mogen de grond niet raken, omdat dit kan leiden tot schimmelziekten, zoals de aardappelziekte en bladvlekkenziekte. Daarom zullen er regelmatig wat bladeren afgesneden moeten worden.
Dit bladplukken is ook voordelig voor de circulatie onder het gewas. Er mag echter niet te veel blad worden verwijderd, omdat een tomatenplant minstens 18 tot 20 bladeren nodig heeft om goed te kunnen groeien.
Men laat de bladeren onder de plant liggen, omdat deze nog vol vocht zitten en vaak poppen van biologische bestrijders bevatten.

Dieven

Eén keer in de week wordt de tomatenplant van onder naar boven gediefd. Dat wil zeggen dat de zijscheuten worden weggebroken, zodat één hoofdstengel ontstaat.
Wanneer er voldoende licht beschikbaar is, laat men één goed ontwikkelde zijscheut staan. Deze dief kan dan uitgroeien tot een nieuwe stengel.

Punten

De suikers, die gevormd worden bij de assimilatie van het blad, worden verdeeld over de aanwezige vruchten aan één tros. Door punten, het verwijderen van bloemen, kan men de grootte en het aantal tomaten bepalen per tros. Er geldt namelijk: hoe meer suikers, hoe groter de vrucht.

Beugelen

Om te voorkomen dat een trossteel door de toename van het gewicht van de tomaten knikt, kan er een licht gebogen plastic spalkje om de steel worden bevestigd. Dit noemt men beugelen.

Einde teelt

Ongeveer 8 tot 10 weken voor het einde van de teelt worden de koppen van de tomatenplanten verwijderd. Op deze manier stopt de plant zijn energie alleen in de groei van de al aanwezige bloemen en vruchten.

Oogsten

Rijpheid

Tomaten worden geoogst als ze rood zijn. Met behulp van een kleurenwaaier kan de diversiteit in roodkleuren worden bepaald. In een verpakkingseenheid mag namelijk maar een verschil van maximaal 3 stadia van de kleurenwaaier aanwezig zijn.
Wanneer er een paar weken voor de oogst nog veel groene tomaten hangen, kan de rijping worden bevorderd door de planten te bespuiten met ethrel. Ethrel is nagemaakt van ethyleen, een hormoon dat door de plant zelf wordt gemaakt. Een tijdelijke temperatuurverhoging van 2°C geeft nog een extra bevordering.

Oogsten

Het oogsten van tomaten is handwerk. Mechanisatie vindt wel plaats voor het transport tijdens en na het oogsten, maar het oogsten zelf gebeurt zittend of staand.
Losse tomaten worden geplukt door het steeltje van de vrucht te breken op een natuurlijk breukvlak.
Trostomaten daarentegen worden geknipt. Dit gebeurt of wel zo dicht mogelijk naast de stengel, waarna nog een stuk van de trossteel wordt afgeknipt, of wel op de juiste trossteellengte, waarna het stompje aan de stengel wordt afgeknipt.
Met behulp van een elektrokar worden de volle oogstwagens naar de sorteermachine vervoerd.

Sorteren

De trostomaten worden tijdens het oogsten meteen gesorteerd en komen direct in de eindverpakking. Er vindt slechts een nacontrole plaats op kwaliteit en gewicht.
De losse tomaten worden machinaal op grootte en kleur gesorteerd. De meeste kleursorteerders onderscheiden 3 kleuren. Bij elke uitgang van de sorteerder staat een doos of kratje. Bij het bereiken van het gewenste gewicht sluit de klep zich even en wordt een nieuwe eindverpakking onder de uitgang geplaatst. Na een kwaliteitscontrole met de hand worden de dozen/kratjes op een pallet gezet.

Opslag

De optimale opslagtemperatuur voor tomaten ligt rond de 15 à 16°C.
Lage temperatuurbederf treedt op wanneer de tomaten bijvoorbeeld langer dan 3 dagen worden bewaard bij een temperatuur van 9°C.

Benutzeranmerkungen

2007-03-15 00:56:11

Name: mhpeeters@chello.nl
het beugelen van de tomaten zijn deze in de handel of moet ik die zelf maken,het zou mooi zijn als ik die beugeltjes zo kan kopen . graag u antwoord hier op.

2007-07-25 11:19:57

Name: remco verhoeven
wij gebruiken ze ook in de kas en naar mijn weten worden de beugeltjes gewoon gekocht

forumBeantworten Sie diesen Artikel
Alle Felder sind benötigt. IIhre persönlichen Informationen werden nicht auf unserer Website angezeigt. Hyfoma liefert keine Maschinen, aber bezieht nur auf die Firmen, die Maschinen liefern. Die meisten Lieferanten verzeichneten Maschinen für die Lebensmittelindustrie und produzieren keine Nahrungsmittel.

Name: Email:
Funktion: Firma:

Prozessbeschreibung

Tomate

Prozessbeschreibung ist noch nicht zur Verfügung auf Deutsch, nur auf Nederlands
tomate 1